Aby zapewnić dziecku środowisko, w którym będzie mogło umiłować Boga i wszystko, co Bóg stwarza, uczyńcie wasz dom maleńkim sanktuarium – miejscem, które będzie stale przypominać dziecku o Panu, a rodzinne praktyki religijne wpoją mu głęboką i trwałą pobożność.
Wasz dom stanowi niewielkie sanktuarium
Święty Jan Chryzostom określał dom jako „miniaturę kościoła”, miniaturę Królestwa Bożego, w którym ojciec stara się naśladować cnoty Chrystusa, a matka obiera za wzór Błogosławioną Matkę Jezusa.
Starajcie się ofiarować waszym dzieciom w domu głębokie i stale żywe poczucie dobroci Boga oraz bliskiego związku z Nim i Jego Kościołem. Budując rodzinne obyczaje religijne – nadające ton pobożności w całym życiu waszej rodziny – zaszczepiajcie dzieciom zasady moralne, rozwijajcie u nich poczucie solidarności z resztą rodziny oraz głębokie i trwałe umiłowanie przepięknej liturgii Kościoła i sakramentów, które Chrystus ofiarował nam dla naszego odkupienia. W ten sposób domowe praktyki religijne uzupełnią, ale nie zastąpią praktyk religijnych kultywowanych w Kościele i pomogą waszym dzieciom w wielostronnym rozwoju ich osobowości oraz wiary. Każdy katolicki dom winien zawierać trwałe dowody faktu, iż przyszliśmy na świat, aby poznać i ukochać Boga oraz służyć Mu, a przez to osiągnąć szczęście i jedność w Bogu w życiu przyszłym. Wśród dowodów tych może znaleźć się np. domowa kapliczka – prosty ołtarzyk składający się ze stołu, stojącego na nim krucyfiksu i świec wotywnych. W pokoju gościnnym i sypialni powinniście przechowywać przynajmniej jeden symbol waszej wiary – figurkę Zbawiciela i Jego Matki, krucyfiks lub obrazy ukazujące wydarzenia z życia Naszego Pana. W krajach katolickich kultywuje się od niepamiętnych czasów obyczaj umieszczania naczynia z wodą święconą u wejścia do domu, aby ci, co doń wchodzą lub go opuszczają, mogli przeżegnać się i prosić o Boże łaski; podobny obyczaj nietrudno byłoby wprowadzić w Stanach Zjednoczonych. Innym obyczajem godnym szerszego zastosowania jest umieszczenie w ogrodzie lub przed domem kapliczki poświęconej Jezusowi lub Maryi. Dzięki tym tradycjom rodzice i dzieci mogą uczynić swoją wiarę nieodłączną częścią codziennego życia.
Wspólna modlitwa rodzinna
Znaczenia wspólnej rodzinnej modlitwy uczy nas Pan, mówiąc: „Gdzie dwóch lub trzech gromadzi się w imię Moje, jestem pośród nich”. Cóż za miły widok musi przedstawiać oczom Boga wysławiająca go rodzina, powołana przez Niego do istnienia.
Piękny obyczaj wspólnej modlitwy rodzinnej został oficjalnie poparty w liście pasterskim biskupów Stanów Zjednoczonych skierowanym do wszystkich amerykańskich katolików. Oto jego fragment: „Obecność Jezusa z pewnością jest źródłem łask dla domu, w którym rodzice i dzieci łączą się we wspólnej modlitwie. Duch pobożności rozkwitający dzięki tej tradycji uświęca więzy miłości między członkami rodziny i zapobiega zagrożeniom niosącym smutek i wstyd”.
Jak dowiadujemy się w dzieciństwie, należy odmawiać modlitwę po przebudzeniu i przed udaniem się na spoczynek, a także przed posiłkiem i po jego zakończeniu. Wspólne odmawianie modlitwy niesie rozliczne korzyści wszystkim członkom rodziny i stanowi większą inspirację dla dzieci. Z uwagi na różne godziny budzenia się poszczególnych osób, wspólne odmawianie porannej modlitwy może sprawiać kłopot. Składanie dziękczynienia przed posiłkiem i po jego zakończeniu powinno jednak stać się obyczajem całej rodziny. Nikt nie może tknąć jedzenia przed zakończeniem modlitwy, jak również nikt nie powinien wstawać od stołu, dopóki wszyscy nie odmówią modlitwy po posiłku.
Wiele rodzin przyzwyczaiło się do odmawiania wspólnej wieczornej modlitwy bezpośrednio po kolacji. Inne wybierają do tego celu moment tuż przed udaniem się dzieci na spoczynek. Niezależnie od wybranej pory, regularne odmawianie wieczornej modlitwy o stałej porze każdego dnia staje się nawykiem trwającym przez całe życie, który zapewnia wszystkim członkom rodziny poczucie wspólnoty z Bogiem.
Szczególnie wartościowym obyczajem jest wieczorne odmawianie Różańca, zalecane z wielką żarliwością przez papieża Piusa IX, który w ostatnich dniach życia wypowiedział następujące słowa: „Niech Różaniec, ta prosta, piękna modlitwa, wzbogacona licznymi odpustami, będzie odmawiana co wieczór w każdym domu. To moje ostatnie słowa, które do was kieruję, pamiątka, którą pozostawiam po sobie”. W odczuciu większej wspólnoty podczas odmawiania Różańca pomoże wam, jeśli prowadząca go osoba będzie zmieniać się co wieczór lub po każdej odmówionej dziesiątce. Niech zacznie ojciec, później zastąpi go matka, następnie najstarsze dziecko, aż wszyscy spełnią funkcję prowadzącego. Wtedy należy powtórzyć cykl. Przed odmówieniem każdej dziesiątki ojciec może krótko omówić znaczenie poszczególnych tajemnic w życiu Jezusa i Maryi, o których przypomina nam Różaniec. Nauczcie dzieci rozważania tajemnic, aby nie modliły się bez odpowiedniego zastanowienia nad tym, co czynią.
Niektóre rodziny kultywują obyczaj wieczornego odczytywania fragmentów z Pisma Świętego. Czytanie powinna poprzedzić i zakończyć modlitwa, po odczytaniu zaś wybranego fragmentu warto, aby ojciec lub matka omówili jego znaczenie. Innym wartym uwagi zwyczajem jest odczytywanie ustępów z Ewangelii i Listu Apostolskiego przypadających na Mszę w danym dniu.
Rodzina może zjednoczyć się w modlitwie również poprzez wspólne uczestniczenie w Mszy świętej. Jednym z momentów dzieciństwa najżywiej wspominanych przez obecnie dorosłych już katolików jest widok ich rodziców, braci i sióstr klęczących u stóp ołtarza, przyjmujących wspólnie Ciało i Krew Naszego Pana, a następnie wracających do domu na uroczyste śniadanie.
Obchodzenie świąt
Jako rodzic chrześcijanin pamiętaj o podkreślaniu duchowego wymiaru świąt naszej religii, współczesne świeckie wpływy niszczą bowiem znaczenie świąt takich jak Boże Narodzenie lub Wielkanoc w umysłach mniej bystrych osób. Pociąga to za sobą degenerację ważnych świętych dni upamiętniających wydarzenia z życia Naszego Pana do statusu pozbawionych znaczenia, niemal zbezczeszczonych dni wolnych od pracy. Staraj się zapobiec zdeprawowaniu swoich dzieci przez wyobrażenia świętego Mikołaja i wielkanocnego króliczka do tego stopnia, iż zapomną o pamiątce narodzin i zmartwychwstania Naszego Pana, na którą zostały te święta ustanowione.
Dzieci odnoszą się z niezwykłym entuzjazmem do duchowego wymiaru Bożego Narodzenia, traktując go o wiele życzliwiej niż w przypadku jego materialnego aspektu. Nawet maluszek, który niedawno opanował sztukę chodzenia, z łatwością zrozumie, że szopka i żłóbek przygotowane w waszym domu symbolizują miejsce, w którym Jezus przychodzi na świat, jak stało się to ongiś w Betlejem. Dziesiątki podobnych zwyczajów pomagają w uzmysłowieniu dzieciom duchowej wymowy całego zdarzenia.
Zalicza się do nich tradycję ustawiania wieńca adwentowego – obręczy z drewna lub drutu oplecionej gałązkami zimozielonych roślin, z czterema podstawkami na świece. Wieniec może być umieszczony na stole w jadalni. W pierwszą niedzielę adwentu rodzina spotyka się przy stole – światła w całym domu powinny być zgaszone. Najmłodsze dziecko zapala pierwszą świecę, a pozostali odmawiają modlitwę dla uczczenia zbliżających się narodzin Zbawiciela. Świecę można zapalać każdego następnego wieczoru podczas zasiadania do kolacji. W następną niedzielę kolejną świecę zapala dziecko drugie w kolejności licząc od najmłodszego; w trzecią niedzielę – trzecie, a w czwartą – czwarte. Za każdym razem rodzina odmawia odpowiednią modlitwę, a ojciec przypomina, iż świece symbolizują Chrystusa – Światłość tego świata, Jego narodziny sprawiły bowiem, iż ludzkości nigdy odtąd nie okrywał mrok. Do dnia Bożego Narodzenia zapalajcie przy kolacji wszystkie cztery świece. W niektórych domach ich blask jest jedynym światłem towarzyszącym spożywanej wieczerzy. Ten prosty obyczaj, jeśli będzie kultywowany z roku na rok, stanie się tradycją, którą wasze dzieci zabiorą ze sobą do własnych domów i przekażą przyszłym pokoleniom.
Inspiracja tradycjami różnych krajów może pomóc w obchodach świąt Bożego Narodzenia, Wielkiej Nocy oraz innych dni świątecznych
Piękną tradycją francuską jest dodawanie siana do żłóbka, w którym leży Dzieciątko Jezus. Mniej więcej cztery tygodnie przed Bożym Narodzeniem ustawcie w waszym domu pusty żłóbek. Codziennie przed kolacją wręczaj tyle źdźbeł siana każdemu dziecku, ile dobrych uczynków spełniło tego dnia. Jeżeli dziecko starało się postępować jak najlepiej, może dołożyć swoje źdźbła do żłóbka, gdy zaś było niechętne i leniwe, nowo narodzonemu Zbawicielowi nie będzie się spało wygodnie. Aby okazać Jezusowi swoją miłość w tak namacalny sposób, dzieci zdobywają się częstokroć na bohaterskie i pełne poświęcenia czyny i uczą się niezwykle ważnej lekcji: nasze poświęcenie może przynieść innym radość i pociechę.
W każdym chrześcijańskim kraju istnieją charakterystyczne, pełne piękna i niezwykle inspirujące tradycje, które pomagają umocnić w dziecku szacunek dla świąt Bożego Narodzenia. Z Niemiec wywodzi się zwyczaj zapalania świecy adwentowej. Rodzina umieszcza na domowym ołtarzyku lub stole przed wizerunkiem Matki Przenajświętszej z Dzieciątkiem w ramionach dużą świecę, symbolizującą Jezusa, Światłość Świata. Świeca jest zapalana każdego adwentowego wieczoru podczas odmawiania wspólnej modlitwy. Z Irlandii pochodzi obyczaj zapalania w Wigilię trzech świec w każdym oknie, symbolizujących Jezusa, Maryję i świętego Józefa, i pozostawiania drzwi wejściowych nie zamkniętych na klucz, aby Święta Rodzina mogła znaleźć bezpieczne schronienie. Na Słowacji cała rodzina, bliższa i dalsza, uczestniczy we wspólnej wieczerzy wigilijnej, poprzedzonej całodniowym postem. Gdy wszyscy są już obecni, głowa rodziny przewodniczy wspólnej modlitwie o Boże przebaczenie grzechów popełnionych w ciągu roku, miłosierdzie dla zmarłych i błogosławieństwo dla żywych na cały następny rok. Polską tradycją jest opłatek – cieniutkie ciasto wypiekane z mąki i wody, symbolizujące Dzieciątko Jezus, dzielone pomiędzy członków rodziny. Przed spożyciem opłatka zgromadzeni przebaczają sobie nawzajem i zapominają o dzielących ich sporach, a rodzina przyrzeka powitać Boże Narodzenie w pokoju i zgodzie.
W Ameryce dużą popularnością cieszy się opowieść wigilijna. W Wigilię Bożego Narodzenia rodzina spotyka się, aby wysłuchać odczytywanego przez ojca fragmentu Nowego Testamentu o narodzinach Naszego Pana. Następnie zgromadzeni śpiewają kolędy, np. Cichą noc, ukazujące ich szacunek dla tajemnicy Słowa, które staje się Ciałem. Gdy taki obyczaj staje się tradycją, nabiera rangi obrzędu, służy silniejszemu zjednoczeniu rodziny i często jest kultywowany przez dzieci w ich dorosłym życiu.
Podobne obyczaje towarzyszą w wielu krajach obchodom świąt Wielkiej Nocy. W celu przygotowania się do Zmartwychwstania Pańskiego rodzina winna współdzielić wielkopostne wyrzeczenia. Przed nadejściem Środy Popielcowej warto wraz z dziećmi zaplanować swoje zachowanie w okresie Wielkiego Postu: wspólne uczestniczenie w codziennej porannej Mszy świętej, wyrzeczenie się poobiedniego deseru, odmawianie wieczorem dodatkowych modlitw lub zastąpienie oglądania ulubionych programów telewizyjnych adekwatną do pory lekturą. W wielu domach pieniądze zaoszczędzone dzięki różnym wyrzeczeniom są przeznaczane na pomoc ubogim.
W Środę Popielcową całe rodziny udają się do Kościoła, aby uczestniczyć w posypaniu przez kapłana głów wiernych popiołem przypominającym nam, iż z prochu powstaliśmy i w proch się obrócimy, powinniśmy więc spędzić czterdzieści dni Wielkiego Postu na pokucie i modlitwie. W wielu domach podaje się do wieczornego posiłku słone precelki, co ma swoje religijne uzasadnienie: dawniej bywały one jedynym pokarmem spożywanym podczas Wielkiego Postu, a ich kształt symbolizuje osobę ze skrzyżowanymi ramionami w pozycji przyjmowanej we wczesnym okresie chrześcijaństwa podczas odmawiania modlitwy.
Wielki Czwartek jest upamiętniany w spożywanej wieczerzy przypominającej Ostatnią Wieczerzę, w której wziął udział Nasz Pan. W niektórych domach podaje się przaśne podpłomyki – macę w tradycji żydowskiej – symbolizujące chleb pobłogosławiony przez Pana podczas ustanawiania sakramentu Eucharystii. W Wielki Piątek należy uprzątnąć wszystko z domowego ołtarzyka, a rodzina powinna spożyć wieczorny, bardzo skromny posiłek, w pozycji stojącej. W Wielką Sobotę wiele rodzin odnawia przed domowym ołtarzem przyrzeczenie chrztu – podczas ceremonii wszyscy członkowie rodziny odmawiają modlitwę dziękczynną za otrzymanie łaski wiary. Ponadto tego dnia kapłan skrapia wodą święconą dzieci i pokarmy, wśród których znajduje się baranek – symbol Chrystusa Zmartwychwstałego.
W Wielką Sobotę wieczorem rodzina może spotkać się na wspólnym czytaniu fragmentów Ewangelii opisujących cierpienie, Ukrzyżowanie i Zmartwychwstanie Naszego Pana, co pozwoli ukazać dzieciom ogrom religijnego znaczenia tych świąt potwierdzających boskość Jezusa i symbolizujących życie każdego z nas po śmierci.
Wyjątkowe okazje w roku. Jak wzmacniać życie duchowe rodziny poprzez świętowanie dni przeznaczonych na wspomnienia świętych Pańskich
Każdy dzień roku przynosi ci unikalną szansę na wpojenie własnym dzieciom większej pobożności, poszerzenie ich wiedzy o Panu, Jego Błogosławionej Matce i wszystkich świętych oraz wzmocnienie ich poszanowania dla prawa Bożego i prawa Kościoła. Kościół poświęca każdy dzień ważnemu wydarzeniu z życia Naszego Pana lub Najświętszej Maryi Panny albo jednemu ze świętych Pańskich. Czerpiąc informacje z kalendarza świąt katolickich oraz publikacji poświęconych żywotom świętych, warto poświęcić czas na omówienie tych świąt z dziećmi i podkreślić, które z cech i cnót omawianych osób należy naśladować. Poniżej znajdziecie najważniejsze daty wraz z sugestiami, jak można wykorzystać obchodzone święta we własnym rozwoju duchowym.
Pierwsza niedziela stycznia: święto Imienia Jezus (1). W tym dniu zachęć dzieci do częstego odmawiania litanii do Świętego Imienia Jezus. Wyjaśnij im także, dlaczego powinny okazywać szacunek Naszemu Panu pochylając głowę na dźwięk Jego imienia i odmawiając modlitwę jako zadośćuczynienie za wzywanie Jego imienia nadaremnie.
Druga niedziela stycznia: święto Świętej Rodziny (2). W tym dniu rodzina może wspólnie przyjąć Komunię świętą, rodzice – odnowić przysięgę małżeńską, zaś zarówno dzieci jak i dorośli – podjąć decyzję o wzorowaniu swojego życia na życiu Jezusa, Maryi i świętego Józefa. Warto zwrócić uwagę na odpowiedni fragment Listu Apostolskiego: „Jako więc wybrańcy Boży – święci i umiłowani – obleczcie się w serdeczne miłosierdzie, dobroć, pokorę, cichość, cierpliwość, znosząc jedni drugich i wybaczając sobie nawzajem, jeśliby miał ktoś zarzut przeciw drugiemu: jak Pan wybaczył wam, tak i wy! Na to zaś wszystko [przyobleczcie] miłość, która jest więzią doskonałości. A sercami waszymi niech rządzi pokój Chrystusowy, do którego też zostaliście wezwani w jednym Ciele. I bądźcie wdzięczni! Słowo Chrystusa niech w was przebywa z [całym swym] bogactwem: z wszelką mądrością nauczajcie i napominajcie samych siebie przez psalmy, hymny, pieśni pełne ducha, pod wpływem łaski śpiewając Bogu w waszych sercach. I wszystko, cokolwiek działacie słowem lub czynem, wszystko [czyńcie] w imię Pana Jezusa, dziękując Bogu Ojcu przez Niego” (Kol 3, 12–17).
Szósty stycznia: Objawienie Pańskie. Święto to upamiętnia przybycie Mędrców do stajenki, w której przyszedł na świat Jezus i stanowi zakończenie świąt Bożego Narodzenia. W tym dniu w wielu krajach europejskich zanosi się do poświęcenia chleb, jajka i sól. Następnie chleb i jajka rozdaje się ubogim, a sól zachowuje, aby przypominała wszystkim chrześcijanom, iż stanowią „sól tej ziemi”. Opowiadając dzieciom o przybyciu Mędrców do Betlejem, wspomnij, iż przybyli z daleka i przeżyli wiele trudnych chwil, aby móc ofiarować Zbawicielowi różne dary. Bóg zezwala nam przyjmować Jezusa w Eucharystii bez trudu i dodatkowej ofiary, powinniśmy więc przystępować do tego sakramentu zawsze, gdy jest to możliwe.
Trzeci lutego: świętego Błażeja. Święty Błażej był lekarzem, został następnie księdzem i biskupem, a ostatecznie – męczennikiem w czwartym stuleciu po Chrystusie. Uzdrowił chłopca bliskiego śmierci z powodu zadławienia się kością. W tym dniu kapłani udzielają błogosławieństwa gardła, a o wstawiennictwo świętego Błażeja można prosić w przypadku chorób i innych dolegliwości związanych z gardłem.
Czternasty lutego: świętego Walentego. Święty Walenty był kapłanem skazanym na śmierć w roku 270 po Chrystusie. Jest on patronem zakochanych, chociaż powód, dla którego został nim mianowany, ginie w pomroce dziejów. Młodzi ludzie proszą go zwykle o wsparcie w zachowaniu czystości w relacjach z ukochanymi osobami.
Dziewiętnasty marca: świętego Józefa, Opiekuna Najświętszej Maryi Panny. W tym dniu powinno się nauczać dzieci naśladowania świętego Józefa w jego poczuciu odpowiedzialności, które skłaniało go do troskliwej opieki nad Błogosławioną Maryją Matką i Dzieciątkiem Jezus. Święty Józef był skromnym cieślą, jest więc patronem wszystkich robotników; to, iż jego pracy nie oceniano jako szczególnie wartościowej, powinno przypominać nam, że ważniejszy jest rozwój własnych wartości duchowych niż dążenie do materialnego sukcesu.
Dwudziesty piąty marca: uroczystość Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny. Opowieść o objawieniu się Maryi Pannie Archanioła Gabriela stanowi dla dzieci nieustający obiekt zainteresowania i pomaga wpoić im szacunek dla pięknego daru, jaki Bóg ofiarował ludzkości, zezwalając Jego Jednorodzonemu Synowi na przyjście na świat. Opowiedz im o nadziei, jaką żywiła każda żydowska kobieta, iż to właśnie ona zostanie wybrana na matkę Odkupiciela. Odpowiedź Najświętszej Maryi Panny na wiadomość, iż zostanie Matką Jezusa, niesie głębokie przesłanie – słowa: „Niech mi się stanie według słowa twego!” uczą nas, że zawsze musimy być gotowi do wypełnienia woli Boga.
Maj: miesiąc poświęcony Maryi Pannie. W maju zachęcajcie dzieci do okazania szczególnego uwielbienia Błogosławionej Matce poprzez codzienne odmawianie Różańca, ustawianie świeżych kwiatów przed domowym wizerunkiem Matki i Jej Syna, odmawianie litanii do Najświętszej Maryi Panny. Powiedz im o zaletach oddania się pod opiekę Naszej Pani.
Dwudziesty czwarty czerwca: święto Jana Chrzciciela. Współcześnie katolicy nie okazują tak wielkiej uwagi temu świętemu. Ongiś syn Elżbiety, który ochrzcił Pana Naszego, był darzony takim szacunkiem, że kapłanom wolno było odprawiać trzy Msze święte w tym dniu – przywilej właściwy jedynie świętu Bożego Narodzenia. Dzieci może zaciekawić historia życia Jana Chrzciciela, od narodzin aż do ścięcia mu głowy na żądanie Salome.
Dwudziesty dziewiąty czerwca: świętego Piotra i Pawła. W wielu krajach jest to święto kościelne. Przekaż dzieciom, iż święty Piotr został wybrany przez Pana Naszego na pasterza Jego owczarni, a dana mu władza i autorytet są przekazywane z pokolenia na pokolenia w osobie papieża. Apostoł Paweł, nawrócony ongiś na wiarę chrześcijańską, przypomina nam o miliardach dusz nieświadomych Chrystusa, które trzeba nawrócić, aby zaistniała jedna wiara i jeden pasterz.
Dwudziesty piąty lipca: świętego Krzysztofa. Jeżeli, wzorem milionów wiernych, wozisz w samochodzie medalik ze świętym Krzysztofem, twoje dzieci mogą odczuwać spore zainteresowanie jego osobą. Legenda głosi, iż święty Krzysztof przenosił pewnego dnia przez rzekę małego chłopca i w połowie drogi niemal przewrócił się pod jego ciężarem. Gdy osiągnął w końcu drugi brzeg, okazało się, że niósł na plecach Zbawiciela. Świętego Krzysztofa uważa się za patrona wszystkich podróżnych, a w niektórych krajach w tym dniu kapłani dokonują poświęcenia samochodów.
Dwudziesty dziewiąty września: świętego Michała Archanioła. Święty Michał Archanioł jest dla młodych ludzi wzorem siły, odwagi i idealizmu. To właśnie on strącił z niebios Lucyfera i innych zbuntowanych aniołów, którzy powstali przeciwko Bogu.
Drugi października: Aniołów Stróżów. Dzień ten ma szczególne znaczenie dla twojego dziecka. Przypomnij mu, iż stoi przy nim anielski obrońca, do którego może się zwrócić o pomoc w trudnych chwilach.
Pierwszy listopada: Wszystkich Świętych. Tego dnia wspominamy niezliczone rzesze męczenników i innych świętych, dla których nie wystarczyło osobnego dnia w roku. Jest to znakomita okazja, aby porozmawiać o szansie każdego z nas na osiągnięcie świętości. Niektóre dzieci myślą, że święci żyli tylko w zamierzchłych czasach; wyjaśnij im, iż obecnie także można spotkać tysiące ludzi wiodących życie w świętości.
Drugi listopada: Dzień Zaduszny. W tym dniu w niektórych krajach rodziny gromadzą się na Mszach świętych za dusze ich zmarłych bliskich oraz wspominają ich poprzez różne inne praktyki religijne. Nie zapominajcie o nauczaniu młodego pokolenia, iż cierpienie dusz czyśćcowych mogą złagodzić zarówno nasze modlitwy i dobre uczynki, jak i wstawiennictwo u Boga naszych zmarłych bliskich, którzy poszli do nieba.
Dwudziesty szósty grudnia: świętego Szczepana. Żywot świętego Szczepana – pierwszego męczennika – uczy nas, iż pośród radości Bożego Narodzenia powinniśmy zawsze być gotowi na każdą ofiarę, jakiej zażąda od nas Bóg. Świętego Szczepana ukamienowano za jego wiarę – pamiętajmy, że za wierność nauce Jezusa może czekać nas szyderstwo, pogarda, kara lub nawet śmierć.
„Specjalne dni” twojego dziecka – dzień chrztu, świętego patrona, Pierwszej Komunii i bierzmowania
Jednym z najlepszych sposobów na aktywny i radosny udział w duchowym życiu rodziny jest uroczyste obchodzenie świąt o wyjątkowym znaczeniu dla twojego dziecka. Okazja taka może posłużyć podkreśleniu znaczenia jego pobożności.
Oprócz obchodzenia urodzin dziecka warto świętować również dzień jego chrztu jako moment, gdy stał się członkiem rodziny Kościoła. Wiele rodzin upamiętnia ten dzień uroczystym posiłkiem i drobnymi prezentami ofiarowywanymi dziecku na znak miłości. Na obiad powinni zostać zaproszeni również rodzice chrzestni, aby podkreślić ich znaczenie dla duchowego dobra dziecka.
W Europie często celebruje się tradycję przechowywania w domu świecy chrzcielnej dziecka. Co roku w dniu przyjęcia chrztu dziecko zapala tę świecę na ołtarzyku domowym i odnawia jego przysięgę chrzcielną w obecności całej rodziny.
Twoje dziecko powinno również uroczyście obchodzić dzień poświęcony jego patronowi. Wiele rodzin w dniu imienin dziecka wspólnie uczestniczy w Mszy świętej i przystępuje do Komunii świętej. Pozwólcie dziecku zaplanować jadłospis wyjątkowego obiadu podawanego tego dnia, a wieczorem niech ojciec odczyta krótką historię życia świętego wybranego na patrona dziecka. Zwracając uwagę dziecka na znaczenie jego imienia, zachęcasz je, aby spoglądało na swego patrona jak na przyjaciela towarzyszącego mu w drodze przed Tron Niebieski.
Pierwsza Komunia święta twojego syna lub córki również jest wyjątkowym dniem, odbijającym w duszy dziecka niezatarte wrażenie olbrzymiej zmiany duchowej, jaką przechodzi, po raz pierwszy przyjmując w Eucharystii samego Chrystusa. Często oboje rodzice przystępują do Komunii świętej wraz z dzieckiem, a po uroczystości w kościele następuje dalszy ciąg obchodów tego dnia w domu. W wielu rodzinach dzieci przystępujące do Pierwszej Komunii świętej otrzymują prezenty – podarki te powinny cechować się wymiarem duchowym, tak więc mile widzianym prezentem w dniu Pierwszej Komunii świętej jest krucyfiks lub święty obraz do dziecięcego pokoju.
Dziecko powinno wspominać z szacunkiem i wdzięcznością również dzień, w którym przyjęło sakrament bierzmowania. W Mszy świętej, Eucharystii i samej uroczystości bierzmowania powinni uczestniczyć, w miarę możności, rodzice, a prezenty ofiarowane dziecku powinny mieć charakter duchowy. W niektórych domach dziecko, które przyjęło sakrament bierzmowania, odmawia modlitwę dziękczynną przed wieczornym posiłkiem złożonym z wybranych przez siebie potraw.
Przedmioty niezbędne podczas wizyty kapłana u chorego
Zawsze miej w domu następujące przedmioty potrzebne kapłanowi podczas wizyty u chorego: stół nakryty białym materiałem, krucyfiks stojący pomiędzy dwoma zapalonymi, poświęconymi świecami, szklankę pełną wody, łyżeczkę i czyste serwetki, mały dzwonek służący do oznajmienia rodzinie oczekującej na zewnątrz pokoju, że kapłan zakończył spowiadanie chorego. Jeżeli kapłan ma udzielić ostatniego namaszczenia, powinien mieć do dyspozycji mały zwitek bawełnianego materiału oraz naczynie zawierające łyżkę soli lub plasterek cytryny i nieco okruchów chleba.
Gdy tylko dzieci osiągną wiek, który pozwala im to zrozumieć (około siódmego roku życia), poucz je, że do chorego w stanie zagrażającym jego życiu należy niezwłocznie, niezależnie od pory dnia wezwać księdza. Rodzice również winni pamiętać o możliwości poproszenia o wsparcie kapłana w przypadku choroby lub innego stanu zagrażającego życiu; ksiądz przybywa do chorego i udziela mu niezbędnej duchowej opieki. Każdy katolik powinien przed udaniem się na operację wyspowiadać się i przyjąć Komunię świętą, upewnijcie się więc, że dysponujecie wystarczającą ilością czasu, by umożliwić kapłanowi odwiedzenie chorego w domu.
Kapłana przybywającego w celu wysłuchania spowiedzi lub udzielenia ostatniego namaszczenia powinien powitać u wejścia mężczyzna – krewny chorego. Następnie mężczyzna lub chłopiec niosący zapaloną świecę prowadzi księdza do pokoju, w którym przebywa oczekująca go osoba. Jeżeli chory pragnie się wyspowiadać, w pokoju powinien pozostać tylko on i kapłan, który ma wysłuchać spowiedzi. Zakończenie spowiedzi kapłan oznajmia dźwiękiem dzwonka. Rodzina klęka przy udzielaniu choremu Komunii świętej lub ostatniego namaszczenia, a także podczas odmawiania modlitwy za chorych lub konających.
Ks. George A. Kelly
(1) Dziś to święto obchodzone jest jako wspomnienie 3 stycznia.
(2) Dziś to święto obchodzone jest w niedzielę w oktawie Bożego Narodzenia. Jeżeli w oktawie nie przypada niedziela, to święto obchodzone jest 30 grudnia.
Powyższy tekst jest fragmentem książki ks. George’a A. Kelly’ego Poradnik rodziny katolickiej.